تدابیر فصل بهار

تدابیر فصل بهار

بهار بهترین و معتدل ترین فصل در میان فصول چهارگانه است. هوا در بهار به تدریج گرم می شود و سرما و تری زمستان به تحلیل می رود. مزاج بهار گرم و تر است و گرما و رطوبت برای روشن نگاه داشتن چراغ حیات و سلامتی لازم و ملزوم یکدیگرند.

دفع مواد نامناسب:

در فصل زمستان به علت سرمای حاکم، مواد زاید در بدن منجمد شده و باقی می مانند. در بهار که هوا کم کم گرم می شود، این مواد زاید به تدریج ذوب شده و به حرکت در می آیند.به همین خاطر بیماری های قدیمی دوباره قد علم می کنند. اگر عضوی از بدن ضعیف باشد، مواد زاید به آن حمله کرده و در آن تجمع پیدا می کنند.گاهی نیز مواد اضافی به سمت پوست هجوم می آورند تا بلکه از آنجا راهی برای خروج بیابند و به همین دلیل بروز دمل ها و جوشهای پوستی در این فصل شدت می یابد.
راه های متعددی برای خروج مواد اضافی و پاکسازی بدن وجود دارد. یکی از مهم ترین این راه ها، دفع آنها از طریق مدفوع است.بنابراین در کسی که لینت طبع نداشته و دفع مدفوع او به خوبی صورت نمی گیرد و به بیان ساده تر دچار یبوست می باشد، مواد اضافی راه مناسبی برای دفع ندارند و در نتیجه در بدن تجمع می یابند. بنابراین برطرف کردن یبوست و مصرف مواد غذایی ملین مانند آلو، تمرهندی، هویج، مویز و انجیر مناسب است. استفاده از داروهای مسهل مانند فلوس نیز تحت نظر پزشک طب سنتی به پاکسازی بدن از مواد زاید کمک می کند. حجامت نیز که نوعی خونگیری است برای افراد جهت پاکسازی بدن از اخلاط و مواد اضافی در فصل بهار توصیه می شود .

دستورات غذایی در فصل بهار:

پرهیزات غذایی:

در بهار باید از مصرف زیاد موارد زیر پرهیز کرد:
1. گوشت : مصرف زیاد گوشت باعث افزایش گرمی و تری در بدن می شود و چون مزاج فصل بهار هم گرم و تر است، مصرف بیش از حد گوشت باعث ایجاد بیماری در بدن خواهد شد.
2. غذاهای شور و غلیظ: بهتر آن است كه در فصل بهار از خوردن غذاهاى شور و غليظ مانند كله پاچه، گوشت گاو، خامه و ماست ترش پرهيز كرد.

توصیه های غذایی:

در فصل بهار باید به «تلطیف غذا» پرداخت.
مصرف خوراكيهاى لطيف مثل گوشت پرندگان و تخم مرغ آبپز عسلی و نوشيدن شربت رضوی و شربتهای خنک مثل شربت غوره، انار و سکنجبین در این فصل توصیه می شود.
ورزش در بهار:
در بهار ورزش معتدل توصیه می شود بهتر است که ورزش در بهار، آرام و طولانی مدت باشد تا تحلیل بیشتر از گرمی ایجاد کند.
حمام در بهار:
در اواخر بهار گرما بر خنکى هوا چيره مى‏شود و احتياج بدن نيز به عمل تعريق بیشتر مى‏گردد، لذا حمام روزانه توصیه می شود ولى اين احتياج بايد كم كم و با ملایمت تأمين شود. همچنین حمام رفتن با شکم خالی و گرسنگی شدید و نیز بلافاصله بعد از غذا و پری معده مضر می باشد.
کنترل وضعیت روحی در بهار:
در ماه های ابتدایی بهار به علت اینکه خون در هیجان است و به سمت بالا و مغز بیشتر حرکت می کند، ممکن است فرد دچار غلیان احساسات و یا خشم و عصبانیت بشود.
به همین خاطر باید مغز و اعصاب آن را تقویت نمود. یکی از بهترین راه های تقویت آنها، استشمام بوهای خوش مانند گلاب و شاهسفرم در این فصل است.
توصیه های مخصوص نوروز:
نوروز جشن آغاز سال و اول بهار و یکی از کهن ترین جشنهای به جا مانده از دوران باستان است.
الف) توصیه های غذایی نوروز :
1. صبحانه یکی از مهم ترین وعده های غذایی است که نقش ویژه ای در حفظ سلامت افراد دارد. افراد شاغل ممکن است در طول روزهای کاری به علت کمبود وقت و... صبحانه مناسبی مصرف نکنند توصیه می شود که در وعده صبحانه مرباها مانند مربای به، بالنگ و سیب بدون شیرابه آن به همراه نان برشته، زرده تخم مرغ آبپز عسلی، مویز و بادام استفاده شود .
2. پس از مصرف شیرینی و شکلات حتما به مسواک زدن دندانها توجه شود تا سلامت دهان و دندان در این ایام به مخاطره نیفتد.
3. استفاده از آجیل مانند بادام و پسته و فندق به حد اعتدال در نوروز مناسب است. اما توجه کنید که حتی الامکان آجیل را خام و تازه و با پوست تهیه کنید در ضمن بهتر است در یک وعده از یک نوع آجیل مثلا فقط پسته یا فقط بادام و... به مقدار متناسب استفاده شود و از مصرف مخلوط آجیل پرهیز شود تا هضم مناسبی در بدن ایجاد گردد.

4توصیه به افراد دیابتی:
- بیماران دیابتی در روزهای تعطیل و عید نوروز روند درمانی خود را به تعویق نیاندازند برنامه غذایی بیماران دیابتی در طول نوروز باید طبق برنامه درمانی قبلی آنها باشد و به بهانه مهمانی و دید و بازدید و سفر و... تغییری در آن داده نشود.
- این بیماران بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به یبوست هستند و بروز یبوست باعث از کنترل خارج شدن قند خون آنها می شود.

ب) توصیه های مربوط به استراحت و فعالیت در نوروز:
1. مراقب باشید که دیدو بازدیدهای نوروزی، برنامه های تلویزیونی، سفر و... باعث بهم خوردن نظم خواب و استراحت شما نشود. چرا که اختلال در خواب سلامتی بدن را به مخاطره می اندازد. این مساله بخصوص در کودکان حائز اهمیت است.
2. تعطیلات نسبتا طولانی مدت نوروزی نباید شما را از ورزش و فعالیت روزانه بازدارد. زیرا معمولا در این ایام خوردن غذا و تنقلات بیش از حد معمول انجام می شود و شما از فعالیتهای روزمره محل کار خود نیز محروم هستید و در صورت نداشتن تحرک فیزیکی به مقدار کافی دچار چاقی و سایر مشکلات خواهید شد.
- لباس خصوصاً کفش و دستکش و... نباید خیلی تنگ باشد که دست و پا نتوانند در آن تکان بخورند زیرا اولاً حرکت باعث گرم شدن و دفع سرما می شود، ثانیاً عضوی که در فشار و تنگنا باشد در اثر سرما بیشتر آسیب می بیند.
همچنین در روایات امده در بهار:
و يصالح الجماع و التمريخ بالدهن في الحمام و يشرب الماء على الريق و يشم الرياحين و الطيب.
1-در ماه نيسان اعمال غريزه جنسى
2-ماليدن روغن به بدن در حمام نيكو است
3-نوشيدن آب ناشتا مفيد
4-بوئيدن گل‏ها و عطريات سودمند است.

منابع

1. ابن سينا، حسين بن عبد الله - مترجم: شيرازى، ملا فتح الله، كليات قانون ابن سينا (ترجمه)، 1جلد، دانشگاه علوم پزشكى ايران - تهران، چاپ: اول، 1386 ه.ش.209و210
2. جرجانى، اسماعيل بن حسن، ذخيره خوارزمشاهى، 10جلد، مؤسسه احياء طب طبيعى - قم، چاپ: اول، 1391 ه.ش.478
3. جرجانى، اسماعيل بن حسن، الأغراض الطبية و المباحث العلائية، 1جلد، بنياد فرهنگ ايران - تهران، چاپ: اول، 1345 ه.ش.231-232
4. عقيلى علوى شيرازى، سيد محمد حسين بن محمد هادى، خلاصة الحكمة (عقيلى)، 3جلد، اسماعيليان - قم، چاپ: اول، 1385 ه.ش. صفحات متعدد.
5. چغمينى، محمود بن محمد - شارح: شاه ارزانى، مير محمد اكبر بن محمد، مفرح القلوب (شرح قانونچه)، 1جلد، مطبعة إسلامية - لاهور، چاپ: اول، صفحات متعدد.