نان از نگاه اسلام
نان از نگاه اسلام:
نان سفید باعث چاقی و دیابت و عامل بسیاری از بیماری¬های غیرواگیر است. در حال حاضر کارخانه ها، آرد را از 18 تا 21 درصد سبوس گیری می کنند و نان که غذای اصلی مردم است با آرد سفیدی که مخصوص قنادی ها است پخت می شود.
¬ نان های سفید که از آرد سفید تهیه می‌شود و سبوس اندکی دارد؛ در گروه(اندیس گلایسمی بالا) قرار می‌گیرد که باعث چاقی و دیابت و اقسام بیماری مخصوصا سرطان کلون ¬ های غیرواگیر نظیر فشار خون، بیماری‌های کلیوی، بیماری‌های قلبی و عروقی، و انواع سکته ها و سرطان روده بزرگ می شود.
.سبوس گندم یک پوسته ی اعجاب انگیز است که انواع مواد مغذی را در خود جای می دهد و زمانی که سبوس گندم را از آن جدا می کنند و نان سفید از آن تهیه می کنند تغییراتی را در بدن انسان ایجاد می کند که عبارتند از :
اولا خیلی سریع قند خون افراد را بالا می¬برد و سیری زودرس ایجاد می¬کند بعد از این مرحله چون بدن بایستی با قند خون بالا مقابله کند انسولین بالایی ترشح می ¬کند تا با قند خون بالا مقابله کند لذا در فاصله زمانی کوتاهی بعد از خوردن آن خوراکی باعث می شود قند خون به شدت افت کند و فرد احساس گرسنگی کند.باز اگر این چرخه ادامه پیدا کند همین ماده غذایی مصرف شود این چرخه ادامه پیدا می ¬کند و فرد را هدایت می ¬کند به سمت پرخوری و زیاد خوردن. لذا افرادی که از نان های سفید یا غذا که با آرد قنادی تهیه می شود اینها حجم غذایی که می خورند بیشتر خواهد شد لذا بیشتر در معرض اضافه وزن و چاقی قرار می گیرند .
از طرف دیگر مصرف دراز مدت خوراکی هایی که از این دسته به واسطه فشاری که روی سیستم هورمونی تشریح انسولین در لوز المعده می آورد می تواند در نهایت به کم توان شدن لوزالمعده در ترشح انسولین شود و متعاقبا در طول زمان زمینه ساز بروز دیابت می شود.
شایسته است مردم دو مساله را بدانند و مطالبه کنند:¬ اول اینکه. نان هر¬چه سفیدتر باشد معنی‌اش این نیست که بهتر است. و دوم اینکه نانی که سبوس فله ای در آن است به درد خوردن نمی خورد و نانوا وقتی ببیند مشتری ندارد مجبور می شود به کارخانه فشار بیاورد که آرد سبوس دار تحویل آنها دهد.
ان امیرالمومنین(ع) کان لا یُنْخَل له الدقیق و کان یقول لا تزال هذه الامة بخیر ما لم یلبسوا الباس العجم و یطعموا اطعمه العجم فاذا فعلوا ذلک ضربهم‌الله بالذل(محاسن برقی ج۲)
آرد نان علی(علیه السلام) را الک نمی‌کردند و وی همیشه می‌فرمود: مسلمانان تا وقتی که به پوشیدن لباس غیر مسلمانان و خوردن غذای آنها رو نیاورده‌اند، مشکلی نخواهند داشت، اما وقتی به فرهنگ آنها رو آورند، خداوند نیز ذلت و بیچارگی را بر آنها چیره می‌کند.
متاسفانه یهود که در تولید دارو و وسایل پزشکی در دنیا سرآمد است برای اینکه بتواند به اهداف شوم خود برسد و دارو وملزومات پزشکی خود را بفروشد در گام نخست تنورهای سنتی را از خانه های جمع کرد و پس از آن گندم و آرد مردم را با حیله های مختلف سموم کرد.در تحقیقات به عمل آمده در کارخانه های آرد بین 10 تا 13 قرص شیمیایی به آرد های میزنند .
خرید وفروش گندم :
عَنْ أَبِی الصَّبَّاحِ الْکِنَانِیِّ قَالَ قَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یَا أَبَا الصَّبَّاحِ شِرَاءُ الدَّقِیقِ ذُلٌّ وَ شِرَاءُ الْحِنْطَةِ عِزٌّ وَ شِرَاءُ الْخُبْزِ فَقْرٌ فَنَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الْفَقْرِ.
امام صادق علیه السلام می فرمایند:
اى ابوالصباح! خرید آرد، ذلت است، خرید گندم، عزت است و خرید نان، فقر است. پس پناه مىبریم به خدا از فقر!
اهمیت نان:
پیامبر اکرم: فَاِنَّ الْخُبْزَ مُبارَکٌ اَرْسَلَ اللَّهُ لَهُ السَّماءَ مِدْراراً وَلَهُ اَنْبَتَ اللَّهُ الْمَرْعَی وَبِهِ صَلَّیْتُمْ.
1-نان مبارک است. خدای بزرگ برای [به دست آمدن ] آن، آسمان را فرستاد که بسیار ببارد، و به خاطر نان زمین را رویاند. و به وسیله نان است که می توانید نماز بخوانید
-2-پیامبر اکرم: خَیْرُ طَعامِکُمُ الْخُبْزُ وَخَیْرُ فاکِهَتِکُمْ الْعِنَب
بهترین خوراکتان نان و بهترین میوه تان انگور است.
نان و بدن:
انَّما بُنِیَ الْجَسَدُ عَلَی الْخُبْزِ
تن آدمی بر نان بنا شده است
جایگاه نان در سیره اهل بیت :
1-امام على (علیه السلام ) به روايت امام صادق «علیه السلام): امير المؤمنين «علیه السلام» هيزم جمع مىكرد، و آب از چاه بالا مىكشيد، و به جاروب كردن خانه مىپرداخت، و فاطمه «سلام الله علیها» گندم با دستاس آرد مىكرد و آن را خمير مىكرد و نان مىپخت.
2- از امام صادق (علیه السلام) كه فرمود:نان را گرامى بداريد كه براى ايجاد آن همه موجودات بين عرش و زمين بكار افتادهاند.
برای تولید نان از چه دانه‌هایی استفاده کنیم؟ گزینه‌هایی مانند گندم، جو، ذرت، عدس، برنج در دست هستند. اسلام، استراتژی انتخاب دانه برای کشت و تولید نان را بدین گونه ترسیم کرده است:
امام رضا علیه السلام: فَضلُ خُبزِ الشَّعيرِ عَلَى البُرِّ كَفَضلِنا عَلَى النّاسِ ، وما مِن نَبِيٍّ إلاّ وقَد دَعا لاِكِلِ الشَّعيرِ وبارَكَ عَلَيهِ ، وما دَخَلَ جَوفا إلاّ وأخرَجَ كُلَّ داءٍ فيهِ ، وهُوَ قوتُ الأَنبِياءِ وطَعامُ الأَبرارِ ، أبَى الله تَعالى أن يَجعَلَ قوتَ أنبِيائِهِ إلاّ شَعيرا .
برترىِ نان جو بر گندم ، همانند برترىِ ما بر ديگر مردمان است . هيچ پيامبرى نيست كه براى خورنده جو دعا نكرده و براى او بركت نخواسته باشد و هيچ درونى نيست كه جو بِدان درآمده و همه دردها از آن بيرون نرفته باشد . آن ، خوراك پيامبران و غذاى نيكان است . خداوند متعال ، جز اين را نخواسته است كه خوراك پيامبران خويش را جو قرار دهد .
عملیات هایی که برا یک نان ناسالم رخ می دهد:
کودهاى شیمیایى
کودهاى شیمیایى که امروزه در زمین‌های کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد یکى از عوامل مهم بروز سرطان است. افراد با انجام کارهاى غیر طبیعى خود؛ یعنى، استفاده از کودهاى مصنوعى (شیمیایی) و زیان آور، علاوه بر اینکه زمین خود را بیمار مىکند، گیاهان و حیوانات و سلامت افراد را به خطر می‌اندازند.
الک کردن آرد
راوی می‌گوید نان حضرت امیر(ع) را دیدم که تکه های سبوس داشت به کنیز حضرت گفتم چرا نان این پیرمرد را الک نمی‌کنید؟ کنیز جواب داد حضرت (ع) ما را از این کار منع کرده است
اطباى قدیم ایران هم معتقد بودند که نانى که کاملا الک کرده و بىسبوس و سفید باشد، برای سلامتی ضرر دارد و مردم را از خوردن آن نهى می‌کرند و مردم هم آن را نمىخوردند ولى قریب صد سال است نان سفید به واسطه مرغوبیت ظاهرى که دارد، مورد پسند عمومى قرار گرفته و از این راه یک سلسله بیمارىهایى در بین مردم رواج یافته است که یبوست مزاج را باید در ردیف اول محسوب کرد و نیز چنانکه قبلا گفتیم کمبود منیزیم در این نانها یکى از عوامل بروز سرطانهاى امروزه است.
نان سفید (نانى که سبوس گندم آن کاملاً گرفته شده باشد) بزرگترین لطمه را به سلامتى مردم مىزند. پوست گندم که به صورت سبوس درمىآید و به وسیله الک کردن از آرد جدا مىشود، دارای مواد مغذی بسیار زیادی است و شاید به همین دلیل سبوس گندم را پوسته عجیب و اسرارآمیز نامیدند.
از دیگر ضررهای نان سفید باید به این نکته اشاره کنیم که در نان سفید، فسفر و منیزیم که از عناصر حیاتى لازم براى بدن هستند وجود ندارد همچنین نان سفید در کاهش نسل بشر تأثیر دارد و آدمى را کم خون مىکند چرا که ویتامین‌ها در افزایش نسل اثر گذار است و مهمترین ضرر مصرف نان سفید یبوست است که به ام الامراض تشبیه شده است چرا که یبوست سرچشمه بروز بسیاری از بیماری‌هاست.
خمیر کردن آرد
مرحله خمیر کردن آرد:
قالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله و سلم : اُمْلُكُوا العَجينَ فَإِنَّهُ أَعْظَمُ لِلْبَرَكَةِ.
پيامبر خدا:خمير را خوب چنگ بزنيد، زيرا باعث بركت بيشتر مىشود. (زيرا اگر خمير خوب هَم بخورد و نرم شود خمير مطلوب و خوبى مهيّا خواهد شد و با خمير خوب، نان بهتر پخته مىشود در نتيجه مقدار كمترى از آن تلف شده و دور ريخته مىشود، و اين معنىِ بركت بيشتر است.)
ان علیا کان یعاتب غلمانه فی تخمیر الخمیر یقول هو اکثر للخبز.(قرب الاسناد ص۳۴)
حضرت علی(علیه السلام) به خدمت‌کارانش نسبت به نپوشاندن روی خمیر نان، اعتراض می‌کرد و می‌فرمود: قرار دادن خمیر در ظرف دربسته برای مدت مناسب، موجب بیشتر شدن مقدار بهره‌برداری از آن برای پخت نان می‌شود
در گذشته، براى خمیر کردن آرد، مایه خمیر به کار مىرفت ولى اروپاییان به جاى مایه خمیر، مخمر آب جو و به جاى خمیرگیر، ماشینها و آلات مکانیکى به کار بردند. پس از مدتى مطالعه و تحقیق، امروزه معلوم شده است که همان طریقه قدیمى براى سلامتى بدن از روش جدید خیلى بهتر است. در دایرة المعارف تغذیه آمده است: براى عمل تخمیر در ایام قدیم مایه خمیر یعنى مقدارى از خمیر پُخت قبلى را به کار مىبردند. این طریقه اگرچه طولانى و پُر زحمت بود ولى عمل کاملى انجام مىداد زیرا در مجاورت لوورهاى مایه خمیر، میکروبها مخصوصا باسیل لاکتیک نمو کرده و خمیر را تا اندازهاى اسیدى مىکرد و این امر مانع از نمو میکروبهاى مضر در خمیر مىشد و گلوتن را نیز به طریقى که براى پخت نان مفید بود تغییر مىداد.
پخت نان
میزان حرارت تنور:
در روایت آمده است :
ابعثی الینا بحرف رغیف یابس من الذی تجففه فی التنور
برای ما از نان خشکی که در تنور خشک شده است بیاور.
در گذشته، براى پخت نان، از بوتههاى گیاه صحرایى به عنوان سوخت استفاده مىشد ولى امروزه در همه جا تنورهای آهنی مضر رابه کار مىبرند. براى آنکه بدانیم کدامیک از این دو طریق بهتر و براى سلامتى بدن مناسبتر است در دایرة المعارف جدید تغذیه آمده است که «طبق تجربیاتى که به عمل آمده، مغز نان تا 100 درجه حرارت مىبیند و این درجه حرارت عملاً براى از بین بردن میکروبهاى موجود در خمیر کفایت مىکند، پس نان موقع خروج از تنور فاقد میکروب است. مسئله مهم در اینجا، تبادلاتى است که از لحاظ ساختمان نان در ضمن طبخ به سرعت انجام مىپذیرد.
اگر طبخ به سرعت انجام پذیرد به واسطه تولید قشرى بر روى نان، از تبخیر آب مغز نان جلوگیرى به عمل می‌آید و مغز نان خیلى آبدار خواهد بود که از نظر هضم نان نامناسب خواهد بود و این کیفیت در کورههاى جدید که با مازوت کار مىکنند دیده مىشود
در پخت نان یک از مهمترین مسائلی که به آن اهمیت داده نمی شود مسئله تنور می باشد در اسلام یکی از معایبی که برای آهن بیان شده است بحث جذب میکروب و ویروس می باشد و در حال حاضر تمامی تنورهای موجود آهنی می باشد و باید تنور های گلی و سنتی جایگزین شوند
احترام نان :
1-نان حقوقی دارد که بی توجهی به آن آثاری به دنبال خواهد داشت از جمله امیرالمومنین علیه السلام: عِشْرُونَ خَصْلَةً تُورِثُ الْفَقْرَ... اِهانَةُ الْکِسْرَةِ مِنَ الْخُبْزِ و...
بیست خصلت فقر می آورند... [یکی از آنها] بی اعتنایی به تکه نان است.
2- پیامر خدا: لا تَقْطَعُوا الْخُبْزَ بِالسِّکِّینِ وَلَکِنِ اکْسِرُوهُ بِالْیَدِ وَلْیُکْسَرْ لَکُمْ خالِفُوا الْعَجَمَ
نان را با کارد نبرید و با دست بشکنید و برایتان شکسته شود، با عجم مخالفت کنید.
توصیه های درمانی:
2- حضرت على عليه السّلام فرمود :
پيغمبرى بخدا از كمى نژاد امتش شكوه كرد و خدا عزّ و جلّ به او فرمود به آنها بفرمايد كه نان با تخم مرغ بخورند.
برای داشتن یک محصول و تغذیه خوب باید به مباحث ریشه ای آن توجه شود . در مبحث نان مهمترین نکته تولید و کشاوری گندم میباشد.
نحوه مصرف نان:
امام باقر(ع) می‌فرمایند؛ پدرم امام سجاد(ع) وقتی تکه نانی را در زمین خانه پیدا می‌کردند (گرچه به اندازه‌ای بود که مورچه‌ای آن را حمل می‌کرد) به همان مقدار از قوت اهل خانه کم می‌کردند.