در روایات آداب مخصوصی برای تختم (انگشتردست کردن) ذکرشده است که یقیناً این آداب با توجه به مصالحی که این آداب دارند از ائمه معصومین علیهمالسلام واردشدهاند که در این نوشتار به مختصری از این آداب اشاره میکنیم:
۱- رکاب انگشتر از نقره و طلاست که طلا برای مردان حرام و مختص زنان است. چنانچه منقول است از حضرت صادق علیهالسلام به سند صحیح و حسن که انگشتر رسول خدا صلیالله علیه واله و سلم از نقره بود. در چندین حدیث معتبر منقول است: حضرت رسول صلیالله علیه واله و سلم به امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمود: یا علی! انگشتر طلا در دست مکن که آن زینت تو است در آخرت.
۲- انگشتر آهن و برنج و فولاد برای مردان وزنان مكروه است (حتی کودکان). از امیرالمؤمنین علیهالسلام منقول است: انگشتر غیر نقره در دست مکنید، بهدرستی که رسول خدا صلیالله علیه واله و سلم فرمود: پاك نیست دستی که در آن انگشتر آهن باشد. در حدیث دیگر فرمودند: پاك نکند خدا دستی را که در آن انگشتر آهن باشد؛ و در حدیث معتبر دیگر از حضرت رسول صلیالله علیه واله و سلم منقول است: نماز نکند مرد در انگشتر آهن و نهی فرمود از انگشتر برنج در دست کردن.
۳- انگشتر را به بند پائین انگشت نکنید که عمل قوم لوط است.
۴- انگشتر در دست راست بکنید که نشانه شیعه است. از امام کاظم علیهالسلام سؤال کردند که به چه علّت امیرالمؤمنین علیهالسلام انگشتر در دست راست میکردند؟ فرمود: زیرا آن حضرت پیشواي اصحاب یمین است که در قیامت نامههایشان را به دست راست میدهند؛ و حضرت رسول صلیالله علیه واله و سلم در دست راست میکردند انگشتر را و این علامتی است براي شیعیان ما که به این علامت ایشان را میشناسند و به محافظت کردن در وقت فضیلت نمازهاي پنجگانه و به دادن زکات و به قسمت کردن مال خود با برادران مؤمن خود و امر به نیکیها کردن و نهی از بدیها کردن. از امیرالمؤمنین علیهالسلام منقول است: حضرت جبرئیل به حضرت رسول صلیالله علیه واله و سلم گفت: هرکه انگشتر در دست راست کند و غرضش سنّت و متابعت تو باشد و ببینم او را که در قیامت متحیر مانده است، دستش بگیرم و به تو و به امیرالمؤمنین علیهالسلام برسانم.
۵- اگر در دست راست انگشتر بود در دست چپ کراهت ندارد.(برخی حمل بر تقیه کردهاند).
۶- اگر در دست چپ بود هنگام استنجا در دست نباشد. امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمود: هرکه انگشتري در دست چپ داشته باشد که نام خدا در آن باشد در وقت استنجا به درآورد و در دست دیگر کند.
۷- نگین انگشتر را از روغن و نجاست محافظت نمایید. امام صادق به شخصی که برای سؤال نزد ایشان آمده بود فرمودند که: انگشتري بساز که نگین آن، حدید صینی باشد؛ و بر روي نگین، سه سطر نقش کن. درو در زیر نگین دو سطر نقش کن، اَعُوذُ بِرَسُولِ اللَّهِ» و در سطر سوم اَعُوذُ بِکَلِماتِ اللَّهِ و در سطر دوم اَعُوذُ بِجَلالِ اللَّهِ سطر اوّل و. اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ مُخْلِصاً و در سطر سوم، زیر نگین نقش کن اِنِّی واثِقٌ بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ و سطردوم آمَنْتُ بِاللَّهِ وَکُتُبِهِ سطر اوّل در دست کن آن انگشتر را در هر حاجتی که بر تو دشوار شود و در وقتی که از آزار احدي از مردم ترسی؛ و به درستی که حاجتهایت برآورده میشود و ترسهایت به ایمنی مبدّل میشود؛ و زنی که زاییدن بر او دشوار شود، بر او بندید که به مشیّت خدا بهزودی وضع حمل او میشود؛ و همچنین دفع میکند اثر چشم بد را؛ و حذر کن که نجاستی و چربی به آن نگین نرسد؛ و با خود به حمّام و بیت الخلاء مبر.
۸- انگشتر به حمام و بيت الخلاء برده نشود.
۹- نقش انگشتر حیوان و انسان نباشد.
۱۰- نقش انگشتر ماه و درخت اشکالی ندارد.
۱۱- انگشتر كردن در انگشت شهادت و انگشت ميان ممنوع است. از حضرت صادق علیهالسلام منقول است: حضرت رسول صلیالله علیه واله و سلم نهی فرمود از انگشتر کردن در انگشت شهادت و انگشت میان.
۱۲- انگشتر كردن در انگشت شصت ممنوع است.
۱۳- انگشتر با نگین فیروزه عقیق زرد و سفید و سرخ، یاقوت زرد، جَزع یمانی، زُمرد، زِبرجد، دُر نجف، بلور و حَدید صینی توصیهشده است. منقول است: امیرالمؤمنین علیهالسلام چهار انگشتر در دست میکردند، انگشتر یاقوت براي شرافت و زینتش و فیروزه براي نصرت ویاریاش و حدید صینی براي قوّتش و عقیق براي حرز و دفع دشمنان و بلاها. در حدیث معتبر از بشیر دهان منقول است که عرض کردم: کدامیک از نگینها بر انگشت خود بنشانم؟ فرمود: چرا غافلی از عقیق سرخ و عقیق زرد و عقیق سفید؟! که اینها سه کوهاند در بهشت؛ اما کوه عقیق سرخ، پس مشرف است بر خانه رسول خدا صلیالله علیه واله و سلم و اما کوه عقیق زرد، پس مشرف است بر خانه حضرت فاطمه علیها الاسلام و اما کوه عقیق سفید، پس مشرف است بر خانه امیرالمؤمنین علیهالسلام و همه آنها یکخانه است و از زیر کوهی نهري جاري است از برف سردتر و از شیر سفیدتر و نمیخورد از آن نهرها مگر آل محمّدعلیهم الاسلام و شیعیان ایشان و هر سه نهر از کوثر میآید و به یکجا میریزد و این سه کوه تسبیح و تقدیس و تمجید الهی میکنند و از براي محبان آل محمّدعلیهم الاسلام طلب آمرزش میکنند. پس هرکه از شیعیان آل محمّدعلیهم الاسلام یکی از این عقیقها را در دست داشته باشد، نبیند مگر خیر و نیکی و فراخی روزي و سلامتی از جمیع بلاها، وامان یابد از شر پادشاه ظالم و از هرچه، آدمی از آن میترسد و حذر مینماید.
۱۴- انگشتر با نگین حدید صینی در موقع نیاز به دست شود والا قساوت قلب میآورد.
۱۵- نوشتن اذکار خاص بر روی انگشتر ." لا اِلهَ اِلّله" لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ" لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ اَلْفَ مَرَّةٍ یا رَبِّ اَصْلِحْنِی" لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ، لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلّا بِاللَّهِ، فَوَّضْتُ اَمْرِي اِلَی اللَّهِ، اَسْنَدْتُ ظَهْرِي اِلَی اللَّهِ، حَسْبِیَ الله" اِصْبِرْ تُوجَرْ اُصْ دُقْ تُنْجَ" اَلعْزَّةُ للَّه" حَسْبِیَ اللَّهُ" اَللَّهُ المَلِک" اَللَّهُ خالِقُ کُلِّ شَیْءٍ" اَلحَمْدُ للَّهِ العَلِیِّ" اَللَّهُمَّ اَنْتَ ثِقَتِی فَقِنِی شَرَّ خَلْقِکَ" ماشآءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ اِلّا بِاللَّهِ" مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ"