خواص انار
خوردن انار جدای از فواید تغذیه‌ای از جنبه‌های دارویی و اثرات درمانی نیز قابل توجه است. انار برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریها از جمله تصلب شرائین، سرطان و همچنین کمک به طول عمر و کند کردن واکنشهای پیر شدن سلولها تأثیرات فراوانی دارد.
انار از جمله میوه‌های بهشتی است که در قرآن کریم از آن یادشده است. در قرآن آمده است: « و الزیتون و الرّمان مُتَشابِهاً و غَیرَ مُتشابِه »، زیتون و انار و میوه های متشابه یکدیگر و غیر متشابه هستند».(۱) خداوند متعال در برای فصلی میوه‌های متناسب با آن فصل را آفرید تا نیازهای جسمی ما انسان‌ها را به بهترین وجه برطرف نماید.
محققان طب قرآنی معتقدند که انار به‌عنوان یک میوه بهشتی ازاین‌جهت در فصل پاییز به بار می‌نشیند که فصل پاییز فصل خزان درختان و گرفتگی آسمان است و برای جلوگیری از افسردگی و نگرانی دانه‌های انار بسیار مفید بوده و موجب شادابی می‌شوند.
انار در طب اسلامی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و همواره مورد تأکید ائمه (ع) قرار داشته است. امام رضا (ع) نیز همانند اجداد بزرگوار خویش همیشه برخوردن انار تأکید می‌کردند. در این مورد در حدیثی فرمودند: «انار شیرین و ترش بمک؛ چرا که انسان را نیرو می‌دهد و خون را زنده می‌سازد.»(۲)
انار یکی از میوه‌های خوش آب و رنگ فصل پاییز و زمستان است که در مقایسه با سایر میوه‌های این فصل، آنتی‌اکسیدان بیشتری برای افزایش ایمنی، مقاومت و حفاظت از بدن در مقابل بیماریها، میکروب‌ها و ویروس‌ها دارد. درمانگران مکاتب طب سنتی در جهان از خواص دارویی این میوه و دانه‌های آن برای درمان بیماری‌های مختلفی از قبیل بیماری‌های قلبی، عفونی، دندان‌درد و گوش‌درد استفاده می‌کنند.
انار خون را صاف می‌کند، گشاینده‌ی رگهای بدن و ملیّن شکم و تقویت‌کننده‌ی کبد است. انار برای یرقان، خفقان قلب و سرفه‌ی حاد، سودمند است. صدا را صاف و صورت را با طراوت می‌کند. بدن را سیراب و کرم‌های معده را می‌کشد.
امام رضا علیه السلام به نقل از پدران بزرگوارشان به نقل از پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: کُلُوا الرُّمَّانَ فَلَیسَتْ مِنْهُ حَبَّةٌ تَقَعُ فِی الْمَعِدَةِ إِلَّا أَنَارَتِ الْقَلْبَ وَ أَخْرَسَتِ الشَّیطَان أربعین یوما؛ انار بخورید، هر دانه‌ای از انار که در معده قرار می‌گیرد، موجب نورانیت دل و لالی یا دوری برای چهل روز شیطان می‌شود".(۳)
انار یک تصفیه‌کننده‌ی خون بوده و برای کبد بسیار مناسب است. به این دلیل از قدیم خوردن این میوه برای شفافیت پوست توصیه می‌شده است. از امام رضا(ع) هم نقل‌شده که: «انار بخورید تا دهانتان پاکیزه و خوش‌بو شود.» مطابق نظر کارشناسان خوردن انار مانع تشکیل پلاک‌های دندانی و بروز پوسیدگی دندان می‌شود.امام رضا(ع) به نقل از پدران خویش به نقل از امام سجاد می‌فرماید: وکان عبدالله بن عباس رضی‌الله‌عنه یقول: إن رسول‌الله صلّى الله علیه وآله کان إذا أکل الرمانة لا یشرک فیها أحداً و یقول: «فی کل رمانة حبة من حبّ الجنة». عبدالله بن عباس می‌گفت: هرگاه رسول خدا (ص) یک‌دانه انار تناول می‌فرمود باکسی شریک نمی‌شد و می‌فرمود: در هر اناری یک‌دانه از دانه‌های بهشتی است.(۴)
در پزشکی نوین خوردن انار برای کمک به رشد جنین و سلامت فرزند توصیه‌شده است. در همین زمینه‌ی امام رضا (ع) انار را میوه‌ای می‌دانند که برای آوردن فرزندانی سالم توصیه می‌کنند و می‌فرماید که انار فرزند را زیبا می‌گرداند.(۵)
از دیگر خواص انار خاصیت ضدعفونی‌کننده آن است. ازنظر طب سنتی میوه انار سرد، تر و قابض است. آب انار سرد و تر و پوست انار سرد و خشک و بسیار قابض می‌باشد.
کلیه قسمت‌های درخت انار قابض است اما پوست ریشه درخت انار از بقیه قسمت‌های این درخت قابض‌تر است.
برای مصارف دارویی از گل، برگ، پوست درخت، پوست ریشه و دانه انار استفاده می‌شود. امام رضا(ع)می‌فرماید: « حَطَب الرّمان یَنفی الهوام » دود درخت انار حشرات را دور می گرداند و آنها را از بین می‌برد.(۶)
پانوشت‌ها:
۱- سوره انعام آیه (۱۴۱)
۲- بحارالانوار: ج۶۲ ص۳۲۰ و طب الامام الرضا: ص۶۱
۳- عیون اخبار الرضا (ع)/ ج۲ – ص ۳۲-ح ۸۰
۴- المحاسن: ۲ / ۵۴۰ ح ۸۲۷، عیون أخبار الرضا: ۱ /۴۷ ح ۱۵۱، الدعوات: ۱۵۷ح ۴۲۹
۵- محاسن ج ۲، ص ۵۴۶
۶- کافی، ج ۶، ص ۳۵۵