حمایت بیمنطق دولت از ترا ریخته و سنگاندازی در مسیر تولید محصولات ارگانیک!
عضو هیئترئیسه انجمن علمی ارگانیک بابیان اینکه دولت برای ترا ریختهها عینک خوشبینی و برای محصولات ارگانیک عینک بدبینی زده است، گفت: مصوبات شورای ملی ایمنی زیستی در کشور به سمتی میرود که محصولات ترا ریخته به سهولت به بازار وارد شوند!
آزاد عمرانی با تأکید بر اهمیت ایمنی غذایی برای سلامت شهروندان به انتقاد از بیتوجهی نسبت به ارزیابی مخاطرات سلامت محصولات ترا ریخته پرداخت و اظهار کرد: در رابطه با واردات و ارزیابی سلامت محصولات ترا ریخته، صرفاً به اظهارات و اسناد واردکنندگان اعتماد محض کرده و این ارزیابیها توسط مراجع ذیصلاح و بیطرف راستی آزمایی نمیشود.
وی افزود: آنچه در وزارت بهداشت برای بررسی محصولات ترا ریخته انجام میشود صرفاً تائید رخداد ترا ریختگی و نوع دستکاری ژنتیکی این محصولات چه در حوزه انسان و چه در دام است، اما تأثیرات این ژن دستکاری شده مورد ارزیابی طولانیمدت قرار نگرفته و تأثیرات مثبت یا منفی آن اطلاعرسانی نشده است.
احتمال تهاجم به کشور از طریق ژن عقیم کننده "اپی سایت" محصولات ترا ریخته وارداتی
عمرانی تصریح کرد: در دو دههای که محصولات ترا ریخته وارد کشور شدهاند، بهنوعی نسبت به این محصولات اعتماد محض کرده و صرفاً رخدادهای اظهارشده را بررسی کردیم یعنی اگر تغییرات ژنتیکی دیگری در محتوای ژنتیکی محصولات ترا ریخته انجامشده باشد، مغفول مانده است مثلاً اگر علاوه بر دستکاریهای ژنتیکی متداول در محصولات وارداتی، ژن عقیم کننده «اپی سایت» هم در یک ذرت ترا ریخته وجود داشته باشد، از تیررس آزمایش ما مصون مانده است. زیرا ما سایر تغییرات ژنتیکی محتمل را بررسی نکردیم، لازمه بررسی همهجانبه آن است که وزارت بهداشت یکبار هم شده برای یک یا دو مورد از محصولات ترا ریخته پرمصرف که واردات آن زیاد است مانند ذرت و سویا- ارزیابیهای درازمدت سلامتی و ایمنی زیستی را انجام دهد و نتایج آن را به اطلاع عموم برساند؛ این ارزیابیها شامل ارزیابیهای ملکولی یا ژنومیکس، پروتئومیکس و متابولومیکس است. در اولین گام باید محصول ترا ریخته هدف توالییابی شده، دستکاریهای ژنتیکی و تعداد نسخههای منتقلشده بررسی و راست آزمایی شوند.
عضو هیئترئیسه انجمن علمی ارگانیک ایران ادامه داد: گام دوم در فرایند ارزیابی محصولات ترا ریخته این است که برای بررسی سلامت ترا ریختهها آزمایشهای بیوشیمی، سمشناسی، آلرژی، ارزیابی غدد و دستگاه تناسلی، میکروبیومیکس لوله گوارش و تأثیرات آن بر روی موشهای باردار و نوزادان حاصل از آنها موردبررسی قرار گیرد لازمه همه اینها انجام تحقیقات طولانیمدت است.
وی تأکید کرد: این ارزیابیهای درازمدت باید توسط یک تیم تحقیقاتی صورت پذیرد که ذینفعان ترا ریخته در آن حضور نداشته باشند. برخی تحقیقات در حوزه بررسی سلامت و ایمنی محصولات ترا ریخته پیشازاین انجامشده، اما بعدها رسانهها ورود پیداکرده و تضاد منافع را در این تحقیقات کشف کردند. مکانیزم ارزیابی وزارت بهداشت باید بهگونهای باشد که بهصورت تصادفی از محصولات نمونهبرداری شود و متعاقباً آزمایشهای ارزیابی مخاطرات سلامتی و ایمنی محصولات ترا ریخته با نمونه غیرتراریخته همان رقم محصول موردبررسی و مقایسه قرار گیرد، تاکنون چنین تحقیق جامعی در کشور انجامنشده است.
آیا ارتباطی بین میزان بالای سرطان دستگاه گوارش در ایران با مصرف محصولات تراریخته وجود دارد
عمرانی ادامه داد: بسیاری از تحقیقات بینالمللی برخی بیماریهای گوارشی و تخریب غدد و فلور میکروبی بدن را مرتبط با مصرف محصولات ترا ریخته نتیجهگیری کردهاند؛ در کشور ما سرطان دستگاه گوارشی رتبه نخست را در بین سرطانها دارد اما هنوز ارتباط آن با مصرف محصولات ترا ریخته مبهم است و از سوی دیگر تحقیقی نیز انجامنشده که این فرضیه را رد کند، بر همین اساس باید تا پیش از انجام یک تحقیق همهجانبه به دیده شک به این محصولات ترا ریخته نگاه کند. حداقل حقوق شهروندی این است که به مردم با برچسبگذاری مشخص در رابطه با ماهیت محصولات ترا ریخته اطلاعرسانی شود.
عضو هیئت رئیس انجمن علمی ارگانیک ایران در رابطه با سلامت محصولات ارگانیک و تقلبهایی که در این رابطه وجود دارد به ایکنا گفت: علیرغم همجمههایی که به محصولات ارگانیک وارد میشود، ارگانیک یک محصول فرایندمحور است؛ برخلاف نمونهبرداری و ارزیابی یک محصول رایج که صرفاً محصول نهایی نمونهبرداری میشود تمامی فرآیندهای تولید محصول ارگانیک شامل اکوسیستم، سلامت کارگر و موجودات زنده و اصول اخلاقی ارزیابیشده و عدم ترا ریختگی، عدم استفاده از سموم و کودهای شیمیایی و افزایندههای مصنوعی در آن بهصورت مداوم پایش میشود.
وی ادامه داد: سازوکار کشاورزی ارگانیک در ایران شفاف بوده و سازمان ملی استاندارد به درخواست وزارت جهاد کشاورزی بیش از 10 سال قبل استاندارد 11000 را که دربرگیرنده استاندارد ارگانیک کشورهای اروپایی است را تدوین کرد؛ بنابراین نگرش نهاد حاکمیتی و نظارتی بر محصولات ارگانیک بسیار سختگیرانه بوده و متضمن اصالت و صحت این محصولات است.
85 محصول در ایران گواهی تولید محصول ارگانیک دریافت کردهاند
عمرانی بیان کرد: سازمان استاندارد نظارت، پایش و اعطای گواهی محصولات ارگانیک را به 6 شرکت ذیصلاح بازرسی برونسپاری کرده است؛ کشاورزی که امروز تصمیم میگیرد باغ یا مزرعه خود را تبدیل به محصول ارگانیک کند، باید دو سال تحت نظارت و بازرسی یکی از این شرکتها باشد، در پایان سال دوم اگر تمام دستورالعملها و الزامات کشاورزی ارگانیک رعایت شده باشد، گذار به کشاورزی ارگانیک صورت پذیرفته و در سال سوم میتواند ادعای تولید محصول ارگانیک را داشته باشد.
وی تصریح کرد: در حال حاضر حدود 85 محصول موجود در بازار پس از طی این فرآیندها، گواهی تولید محصول ارگانیک را دریافت کردهاند؛ با بازرسیهایی که طی سال توسط شرکتهای ذیصلاح انجام میشود گواهی ارگانیک قابل تمدید خواهد بود.
عضو هیئترئیسه انجمن ارگانیک ایران درباره چگونگی آگاهی مردم از اصالت یک کالای ارگانیک بیان کرد: اسامی شرکتهای بازرسی تأیید صلاحیت شده و گواهی دهنده محصولات ارگانیک در وبسایت سازمان ملی استاندارد ایران وجود دارد. همچنین انجمن ارگانیک ایران، اسناد شرکتهای تولیدکننده ارگانیک را جمعآوری کرده و ضمن بررسی گواهی ارگانیک و اعتبار آن، اقلام ارگانیک را در پایگاه اینترنتی به آدرس www.iranorganic.org بهروزرسانی و اعلام میکند. همچنین هرساله کتاب سال ارگانیک با همکاری سازمان میادین شهرداری تهران و انجمن ارگانیک ایران منتشر میشود که دربرگیرنده جزئیات تولیدات ارگانیک در کشور است.
وی یادآور شد: یک تولیدکننده ممکن است زعفران، ادویهجات و محصولات مختلفی را تولید کند، اما تنها فرآیند تولید زعفران آن ارگانیک باشد؛ لذا این تولیدکننده مجاز نیست برند ارگانیک را برای همه محصولات استفاده کند. این موارد در وبسایت انجمن ارگانیک ایران شفافسازیشده است.
عمرانی با اشاره به افزایش تقاضا در بازار مصرف محصولات ارگانیک بیان کرد: افزایش تمایل به مصرف محصولات ارگانیک درواقع رویکرد ملی برای پیشگیری از بیماریها است؛ مردم به این نتیجه رسیدهاند که از طریق مصرف محصولات ارگانیک میتوانند بهسلامت پایدار برسند؛ بدیهی است در پی این افزایش تقاضا و کمبود عرضه محصولات گواهیشده ارگانیک، سوءاستفاده و تقلبهای زیادی صورت گیرد.
بیتوجهی کامل دولت به حمایت از تولید محصولات ارگانیک
وی ادامه داد: هر جا که منفعتی باشد و ارزشی از سوی مصرفکننده درک شود، تقلبهایی هم صورت میگیرد اما نهادی که باید با این تقلبها برخورد کند سازمان حمایت از مصرفکننده است همچنین باید کشاورز تولیدکننده ارگانیک موردحمایت قرار گیرد؛ علیرغم تأکید دربند 8 اصل 110 قانون اساسی، ابلاغیه مقام معظم رهبری در سال 94 بر «تولید محصولات ارگانیک»، این موضوع هیچگاه در بودجه سراسری انعکاسی نداشته، به همین دلیل تنها عرضه و تقاضا و قوانین بازار آزاد ارگانیک را در ایران به جلو میبرد.
عضو هیئت رئیسه انجمن علمی ارگانیک افزود: برای نظارت و کنترل محصولات ارگانیک هم بودجه خاصی وجود ندارد، خلائی که وجود دارد این است که حرکت وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت هم به گونهای که مسئولیت حکومتی آنها برای تولید محصولات ارگانیک ایجاب میکند، مطلوب نیست؛ مجموع این عوامل در کنار همدیگر باعث شده است که در ایران بر خلاف سایر کشورها، تولید محصولات ارگانیک از آن حالت سیستماتیک و قانونمند خود خارج شده و عرضه کم و تقاضای بالای موجود در بازار، بستر را برای تقلب فراهم کند.
وی تأکید کرد: این دو وزارتخانه نخست باید تکلیف محصولات ارگانیک را روشن کرده و مطابق با مسئولیت قانونی خود آنها را به رسمیت بشناسند و مسیر استاندارد 11000 که مسیر قانونی و بی طرف است را رعایت کنند.
حمایت دولت از تراریخته و سنگاندازی در مسیر توسعه محصولات ارگانیک!
عمرانی با بیان اینکه دولت برای تراریختهها عینک خوشبینی و برای محصولات ارگانیک عینک بدبینی زده است، عنوان کرد: به جای اینکه دولت مانند کشورهای دیگر قوانین احتیاط امیز، بازدارنده و سخت را برای مقابله با تخلفات در حوزه تراریختهها داشته باشد برعکس مصوبات شورای ملی ایمنی زیستی در کشور ما به سمتی میرود که محصولات تراریخته به سهولت به بازار ورود کرده و از درج لوگوی تراریخته معاف شود، در مورد محصولات ارگانیک اوضاع وارونه است به جای اینکه دولت مطابق بند 8 اصل 110 قانون اساسی و تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر تولید محصولات سالم و ارگانیک حرکت کند، این کار را انجام نمیدهد و برخی مدیران محصولات ارگانیک را سرطانزا معرفی میکنند (؟!) و با بودجههای کلان کمر به تخریب کشاورزی ارگانیک بستهاند!
ین کارشناس بیولوژی همچنین در مورد ایمنی سایر محصولات غذایی نیز تصریح کرد: در فرایند تولید صنعتی غذا مخاطراتی وجود دارد مثلا یک مربای تولید خانگی، پس از مدتی کپک میزند، فساد آن ظاهر میشود و دیگر کسی آن را مصرف نمیکند اما مربایی که در فرآیند صنعتی تولید شده، کپک نمیزند یا دیرتر فاسد میشود چرا که در فرایند تولید از نگهدارندهای استفاده شده که قارچها و یا باکتریهای موجود در آن را از بین میبرد، این نگهدارندهها با ورود به بدن، عمدتاً باکتریهای مفید دستگاه گوارش ما را از بین میبرند.
وی تأکید کرد: اگر دستورالعملها و نظارتهای وزارت بهداشت درست انجام شود هرگونه تخلف و ناایمنی در حوزه غذا از بین میرود؛ وزارت بهداشت باید مسئولان فنی کارخانهها را آموزش دهند؛ مسئولان فنی رابط بین کارخانههای تولید غذا و وزارت بهداشت هستند اما مشکلی که وجود دارد این است که مسئولان فنی حقوق خود را از کارفرما یا تولیدکننده دریافت میکنند! لذا ممکن است تضاد منافع به وجود آید و تولیدکننده تخلفاتی داشته باشد اما گزارش نشود؛ اگر بتوان این ضابطین وزارت بهداشت را توجیه کرد در صورت انجام هرگونه تخلف، مجازات و تنبیهات قانونی تعریف شود، شاید بتوان وضعیت را بهبود داد.
عمرانی تصریح کرد: در قانون محصولات خوراکی و آشامیدنی اشکالی وجود ندارد اما نحوه اجرای آن دچار اشکال بوده و ضمانت اجرایی لازم را ندارد؛ مسئولان فنی باید به دلیل وجدان کاری و دغدغهمندی در مورد سلامت مردم، از بروز تخلفهای احتمالی در کارخانههای صنایع غذایی پیشگیری کنند.
لزوم درج برچسب "آنالیز خطر" بر روی محصولات و اطلاعرسانی مخاطرات محصول
وی یادآور شد: خوشبختانه در 4 سال اخیر مسئولان کنترل کیفی کارخانههای تولید مواد غذایی در حال ساماندهی هستند و اگر این کار درست انجام شود قدم مهمی در راستای ایمنی و سلامت مواد غذایی برداشته میشود.
عمرانی همچنین در رابطه با نحوه برچسبگذاری محصولات غذایی از سوی سازمان غذا و دارو نیز اظهار کرد: محصولاتی که سیب سلامت میگیرند، چراغ راهنمای تغذیه هم بر روی محصول درج میکنند؛ اگر محصولی مخاطراتی داشته باشد با قسمت قرمز مشخص میشود، اگر سبز باشد نشان میدهد که هیچ مخاطرهای ندارد یا به سمت سلامت کامل میل میکند؛ به نظرم در کنار برچسب سیب سلامت و چراغ راهنمای تغذیهای باید برچسب آنالیز خطر نیز بر روی محصولات درج شده و اطلاعرسانی مخاطرات محصول اعلام شود این موضوع در برنامه ششم توسعه مورد تأکید قرار گرفته اما در مورد محصولات تراریخته انجام نمیشود.