بررسی کارکردهای ترکیبات خون
خون یکی از مایعات بدن است که در رگها جریان دارد و به منزله ی اب جاری در جویبارها بوده که زمین را سیراب می کند و موجب رشد گیاهان می گردد!خون،قدرت نفوذ به اعضای مختلف بدن را دارد و مواد مورد نیاز جهت فعل و انفعالات و تغییرات ضروری بدن را جا به جا می کند.
خون،تقریبا۸۰%وزن بدن را تشکیل می دهد و حجم ان در بدن انسان بالغ،حدودا به پنج هزار و ششصد میلی لیتر می رسد.
جایگاه اصلی این مایع،مغز استخوان است؛زیرا پس از عملیات پیچیده یی خون را تولید می کند و ان را وارد گردش خون می کند.
مغز استخوان،از عناصر اولیه یی تشکیل می شود،این عناصر پس از هضم غذا در معده،توسط خود خون به مغز استخوان منتقل می شوند،مهمترین این عناصر،پروتئین ها و اهن است.
اجزای تشکیل دهنده ی خون
۱:مایعی به نام “پلاسما”که بخش میانی خون محسوب می شود.۲:سلول هایی که در این مایع شناور هستند.
پلاسما:مایعی ست که در حالت طبیعی ۵۵%حجم خون را تشکیل می دهد ومحتوی اب،املاح،یون،و ترکیبات آلی و غیر آلی ست،که مهمترین انها پروتئین های ناقل و کارگر؛از جمله پروتئین های مسئول لخته شدن خون است.
سرم:مایعی ست که از باقیمانده ی پلاسما،پس از لخته شدن خون تشکیل می شود و رنگ ان،متمایل به زرد است.اجزای تشکیل دهنده ی سرم،همان اجزای پلاسما هستند،اما فاقد بعضی پروتئین های عامل لخته شدن خون است،و محتوی درصد بسیار زیادی سلول های شناور،شامل گلبول های قرمز،گلبول های سفید و پلاکت ها می باشند.
گلبول های قرمز
رنگ و اسم خود را از ماده ی رنگی خون یا همان هموگلوبین گرفته است.این ماده،وظیفه ی حمل و نقل اکسیژن و دی اکسید کربن موجود در خون را به عهده دارد.
گلبول های قرمز،پس از این که توسط مغز استخوان ساخته شدند،وارد رگهای خونی می شوند.عمر این گلبولها،حدود۱۲۰روز است و پس از ورود به جریان خون،هسته خود را از دست داده و به شکل اصلی و بالغ می رسند.
تعداد گلبول های قرمز،در جنس نر و ماده متفاوت است؛در جنس نر،این تعداد تقریبا(۴و۵میلیون/میلی لیتر)و در جنس ماده،تقریبا(۸تا۴میلیون/میلی لیتر)
کم خونی شایع،به دلیل کاهش تعداد این سلول ها یا نقص در شکل انها و یا اختلال در ترکیب ماده ی هموگلوبین موجود است.
گلبول های قرمز،زیر میکروسکوپ به شکل گویچه های مقعر الطرفین مشاهده می شوند.
هموگلوبین
هموگلوبین،پروتئین رنگی موجود در گلبول قرمز است که از دو جزء تشکیل شده۱:پروتئین حاوی اهن۲:جز پروتئینی دیگری که”globin”نام دارد.
وظائف هموگلوبین۱:انتقال اکسیژن از ریه ها به بافت ها۲:انتقال دی اکسید کربن از بافت ها به ریه ها،که تبادل گازها در ان جا صورت می گیرد.
گلبول های سفید
گلبول های سفید موجود در خون،پنج نوع هستند که هر یک ترکیب سلولی خاص و ویژگی رنگ پذیری مخصوص به خود را دارد.
گلبولهای سفید،به طور کلی وظیفه دفاع از بدن برابر عوامل بیگانه را برعهده دارند.
این گلبول ها،در مغز استخوان ساخته و تعداد انها در بدن انسان بالغ،بین(۱۱۰۰۰-۴۰۰۰میلی لیتر)است.
پلاکت ها
نوع دیگر سلول های خونی،پلاکت ها هستند.انها به شکل صفحه های کوچک و کم حجم سلولی درخشان و بدون هسته می باشند،که بسیار،ظریف اند و به راحتی شکافته می شوند.
عمر پلاکت ها بسیار کوتاه است و پس از تشکیل در مغز استخوان،به مدت چهار روز در جریان خون باقی می مانند.
تعداد انها حدود سیصد هزار میلی لیتر است. و ۶۰تا۷۵%از انها در جریان خون شناورند و مابقی در طحال باقی می مانند.
کاهش تعداد پلاکت ها به هر دلیلی،از جمله کاهش تولید انها در مغز استخوان،منجر به اختلال در انعقاد خون و ایجاد لخته های خونی می شود