چند نکته برای بهره برداری از اربعین

صحبت از یک سفر نورانی است، سفری برای دیدار معشوق، سفر کردن به قطعه ای از بهشت ... هر سفری مقدماتی دارد و با فراهم آمدن آن مقدمات سفر دلنشین تر و مفیدتر خواهد بود... این سفر نیز از این موضوع مبرا نیست ..

زیارت اربعین ابعاد اخلاقی و معنوی زیبا و گاهی منحصر به فردی دارد که در توصیف آن هایی که این نوع زیارت را تجربه کردند به روشنی بیان می شود چنانچه زیارت اربعین را یکی از پنج علامت مؤمن بیان فرموده اند: عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ... وَ زِیَارَةُ الْأَرْبَعِینَ (تهذیب الاحکام/6/52)

و یکی از سنت هایی که از قدیم رایج بوده است سنت پیاده روی در این ایام به سوی دیار محبوب، گوشه ای از بهشت زمین یعنی کربلا است.

در ادامه به نکاتی ناب و مفید که برای این سفر لازم خواهد بود می پردازیم باشد که انشالله دوستانی که این سفر قسمتشان می شود، در طول مسیر و رسیدن به سرزمین نور و عشق و زیبایی کربلا ما را هم از دعای خیرشان فراموش نکنند...
با ما همراه باشید                            

 آداب قبل از سفر

نوشتن وصیت
وصیت كردن از ویژگی های یك مؤمن است؛ مخصوصا وقتی انسان به سفر عزیمت می كند، اهمیت آن چند برابر می شود چنانچه در روایت داریم وصیت کردن، وظیفه هر مسلمانی است. «وسائل الشیعه، ج 13، ص 352» و در روایتی رسول خدا صلی الله و علیه و آله می فرمایند: کسی که بدون وصیت کردن بمیرد، به مرگ جاهلیت مرده است. (وسائل الشیعه، کتاب وصایا)

خداحافظی کردن و حلالیت طلبیدن

رسول گرامی اسلام صلی الله و علیه و آله فرمود: بر مسلمان است هنگامی که به سفر می رود، برادرانش را با خبر کند و بر برادران اوست زمانی که او از سفر بازمی گردد، به پیشوازش بروند. (شیخ حسن حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 11، ص 226)

نیت
توجه داشته باشیم که با نیت می توانیم اثر عمل را هزاران برابر کنیم؛ هر عملی نیاز به نیت دارد. برای سفر زیارتی نیت رضای خدای متعال، رسول اکرم (صلی الله و علیه و آله)، امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا و ائمه هدی (علیهم السلام) را در نظر بگیر. [کامل الزیارات ص 141و142] همچنین در روایت آمده هیچ گاه برای ریا و خودنمایی قصد رفتن به زیارت نداشته باش. [همان ص 144، تهذیب الاحکام: ج6 ص44]

روزه گرفتن قبل از سفر

امام صادق (علیه السلام) توصیه فرموده است که قبل از اینکه بخواهی از خانه خودت به قصد کربلا عزیمت کنی، روز چهارشنبه و پنج شنبه و جمعه را روزه بگیر (3 روز روزه بگیر) و روز سوم غسل كند: إِذَا أَرَدْتَ الْمَسِیرَ إِلَى قَبْرِ الْحُسَیْنِ علیه السلام  فَصُمْ یَوْمَ الْأَرْبِعَاءِ وَ الْخَمِیسِ وَ الْجُمُعَةِ ...(کامل الزیارات/صص223-225)

دعای سفر

دعا کردن پیش از سفر، سبب آرامش خاطر انسان می شود و بر لذت سفرش می افزاید و از نگرانی و اضطراب او می کاهد.
پیامبر از جبرئیل علیه السلام نقل می کند: هر کس هنگام تصمیم گرفتن به مسافرت، در آستانه خانه خود یازده مرتبه سوره توحید را بخواند، خداوند نگهبان او در سفر خواهد بود تا زمانی که بازگردد. (شیخ عباس قمی، سفینه البحار، ج 1، ص 626)

صدقه فراموش نشود

قبل از سفر صدقه بدهد که در روایتى از امام باقر (علیه السلام) آمده: «هر زمان امام سجّاد (علیه السلام) پاى در رکاب مى گذاشت با صدقه دادن در حدّ توان خود، سلامتى را از خداوند عزّوجل طلب مى کرد و هنگام بازگشت از سفر نیز به شکرانه سلامتى سفر به اندازه توان خویش صدقه مى داد و حمد و شکر خدا بجاى مى آورد». (وسائل الشیعه، جلد 8، باب 15 از ابواب سفر، حدیث 5) 
نیز آمده است: صدقه بده و هر روز که خواستى از منزل خارج شو (کافى، جلد 4، صفحه 283، حدیث 4 و وسائل الشیعه، جلد 8، باب 15 از ابواب سفر، حدیث 1) و اگر چیز ناگوارى به دلت راه پیدا کرد، به اوّلین مسکینى که برخورد مى کنى صدقه بده سپس حرکت کن که خداوند، خطر را از شما دور مى کند.(محاسن، جلد 2، صفحه 349، حدیث 26 و وسائل الشیعه، جلد 8، باب 15 از ابواب سفر، حدیث 3)

آداب پیاده روی اربعین

نشان دادن اوج محبت و برادری دینی
در رأس آداب پیاده روی اربعین «نشان دادن محبت و احساس برادری دینی» قرار دارد. باید این محبت و برادری در دل عزاداران امام حسین (علیه السلام) باشد و در رفتارهایشان دیده شود که چگونگی بیان این محبت و ابراز آن به دیگران به هنر هر کدام از زائران عزیز بستگی دارد؛ با یک لبخند یا سلام و علیک گرم، با یادگیری چند کلمه عربی محبت آمیز و ابراز آن به عزیزان عرب در راه و ...

صبور باشیم و از جدال و نزاع پرهیز کنیم
در مسیر اربعین امام حسین (علیه السلام) ممکن است افرادی را ببینید که با عقاید و افکار شما مخالف باشند و حتی به شما توهین هم بکنند. مواظب باشید! زمان اربعین، زمان اوج صبوری و انعطاف پذیری است. 
در این سفر زیاد هوس «برخی نهی از منکرها» به سرتان نزند ... یادمان باشد «دعوا درست نشدن» اولویت دارد بر اینکه رفتار غلط اصلاح شود. پس مراقب باشید که یک دفعه ای تصمیم نگیرید که در آنجا همه چیز را درست کنید! (به نقل از بیانات حجت الاسلام پناهیان)
در این رابطه شما را به نسخه ای از امام صادق علیه السلام ارجاع می دهیم:
امام صادق (علیه السلام) یکی از دوستانشان را دیدند و فرمودند: این طوری که من به تو نگاه می کنم، احساس می کنم اگر کسی دشنام به علی (علیه السلام) بدهد، تو حاضری او را به قتل برسانی؟ او گفت: بله، من نمی توانم تحمل کنم. حضرت فرمود: ولی می دانید ما چگونه هستیم؟ کسی که جدّ من یعنی علی (علیه السلام) را صبّ کند و به ایشان نفرین کند، من از او فاصله می گیرم تا عصبانیت او فروکش کند و بعد می روم با او مصافحه می کنم. (محاسن/1/260)
در بیانی دیگر داریم که پیامبر گرامی اسلام می فرماید: می خواهید شما را از  کسی که آتش جهنم بر او حرام است خبر کنم؟ هر کسی که صمیمی، سهل الوصول، نرم و انعطاف پذیر است. خدا این آدم ها را جهنم نمی برد: لاُخْبِرَنَّکُمْ عَلى مَنْ تَحْرِمُ النّارُ عَلَیْهِ غَداً، عَلى کُلِّ هَیِّنٌ لَیِّنٌ قَریبٍ سَهْلٍ. (ارشاد القوب/ 1/195)

استفاده از بهترین لحظاتی که در اختیار داریم:

در فرصتی که در این چند روزه به دور از دغدغه های روزمره و گرفتاری های دنیوی برایتان به وجود آمده، بهترین استفاده معنوی را داشته باشید؛ این زمان ها بهترین وقت است برای تفکر کردن، توجه بیشتر به نماز ها؛ اول وقت خواندن و به جماعت خواندن آن ها، تعقیبات نماز را طولانی تر از همیشه و مداومت به ذکر داشته باشید.
در این مدت توفیق ختم کل یا قسمتی از قرآن را از دست ندهید و آن را هدیه به امام زمان علیه السلام، 14 معصوم علیهم السلام و رفتگان و شهدا کنید.

خدمت کردن به زوّار

در رابطه به خدمت کردن به مردم روایاتی را به عنوان نمونه از امام صادق علیه السلام خدمتتان تقدیم می کنیم:
امام صادق (علیه السلام) فرمود: محبوبترین آنان نزد من كسانی هستند كه با مردم مهربان تر و در راه برآوردن نیازهای آنان كوشاتر باشند. (الكافی، ج2، ص199)
كسی كه در فكر برآوردن نیاز برادر مؤمن مسلمان خود باشد تا زمانی كه در فكر نیاز او هست، خداوند نیز در (فكر) نیاز وی باشد (نیازش را برطرف می كند). (امالی شیخ طوسی، ص79، ج741)
حال اگر این برادران مؤمن که به آنها خدمت می شود، زائر یکی از عزیزترین و بهترین مخلوقات حضرت حق باشند، خودتان پاداش و ثواب آن را حساب و کتاب کنید...

زیارت با آرامش و بدون آزار و اذیت

آرامش و وقار ظاهری، نشانی طمأنینه درونی است. رفتار شتاب زده هم گویی باطن آشفته و نابسامان است. در توصیه ی مربوط به زیارت آمده است که: با وقار و آرامش راه بروید، قدم ها را کوچک بردارید، حالت طمأنینه داشته باشید، با حالت ذکر و تسبیح و تکبیر، وارد حرم و مزار شوید. 
از ائمه معصومین علیهم السلام است که به محض ورود به کربلا با همان سر و روی خاکی به زیارت بروید
اگر توانستید که به حرم رفته و زیارت کنید، اگر بین الحرمین ازدحام بود، همان جا را حرم قرار دهید... فراموش نکنیم که زیارت مستحب است و رعایت حق الناس واجب ...
در روایت داریم که پیامبر مكرم اسلام (صلی الله و علیه و آله) فرمودند : "انسان مسلمان و مومن آن كسی است كه دیگران نسبت به اموال و جانشان از جانب او در امان باشند" (نهج البلاغه، نامه 45 و خطبه 167) 
شیرینی و لذت این سفر معنوی گوارای وجودتان ... در هنگام دعا، فرج مولایمان و منتقم خون حسین بن علی علیهما السلام، پدر و مادر، حق و حق داران، مظلومین، جاماندگان، ملتمسین دعا را فراموش نکنید ... 
التماس دعا